Мәдәният 30 март 2017 10:31

Розалина Шаһиева: Явыз Иван кулга төшергән Казан таҗын мин киеп карадым

Сәнгать галиме Мәскәүнең Кораллар палатасында сакланучы мәшһүр «Казан бүреге» татарның кул осталары икәнен исбатлаган.

Скопировать ссылку

(Казан, 30 март, «Татар-информ», Мөршидә Кыямова). Соңгы ике йөз елда Казан таҗын киеп караган бердәнбер татар мин, – диде «Татар-информ» хәбәрчесенә Татарстанның атказанган сәнгать белгече, шагыйрә, рәссам Розалина Шаһиева.

«Казан таҗы – ХVI гасырдагы Казан җәүһәрләренең төп компоненты. Аны мин Мәскәүдә Корал палатасында киеп карадым. Аны кигәч, баш зыңлап китә, һава белән вибрацияләнә. Гарасатлар чорында ул икенче милләт вәкилләренә эләгә бит инде. Озак еллар татарныкымы икәнлеге мәгълүм түгел иде. Мин аны архивлардан юллап, рәсемнәрен табып өйрәндем. Аны татар кул һөнәрчеләре эшләвен ачыкладым. Ул алтын каркастан гыйбарәт. Авырлыгы1,5 килограммнан артык, асыл ташлар беркетелеп эшләнгән, сигез өлештән тора. Казан таҗының очында ат кылы булган, яулап алучылар кулына күчкәч, кылын кисеп ташлаганнар. Шәрык хөкемдарлары шундый таҗлар кигән. Ул берьюлы очлым (шлем) да, шул ук вакытта дәүләтнең символы да булган. Татарның кул һөнәре әсәре икәнен исбатладым. Моны инде башкалар да инкяр итми. «Борынгы Русия Музеумының тарихи аңлатма»сында (1807) түбәндәгеләрне укырга була: «Бүрек, патша таҗы яки Казан таҗы, караллтылган көмешле алтыннан эшләнгән, энҗе һәм башка зиннәтле ташлар белән бизәлгән. Аңарда 1 якут ташы, 12 ал яхонт бөртеге, 30 фирүзә, 14 энҗе бөртеге, 22 лалә... патшаның хәәзинәләр саклавычына 1552 елда керде», – ди Розалина Шаһиева. –

Сүз уңаеннан, Татарстанның атказанган сәнгать белгече, шагыйрә, рәссам Розалина Шаһиеваның «Мәңгелек гөлләре» китабы быел Г. Тукай исемендәге дәүләт бүләгенә тәкъдим ителде.

#Г.Тукай исемендәге дәүләт бүләге #Розалина Шаһиева

Сәхифәләр

Розалина Шаһиева: Явыз Иван кулга төшергән Казан таҗын мин киеп карадым