news_header_top
16+
news_header_bot
news_top

Рифкать Миңнеханов: Туган тел тулы канлы фән һәм мәгариф теле булырга сәләтле

Татарстан Республикасы Фәннәр академиясендә Каюм Насыйриның тууына 200 ел тулуга багышланган «Мәгърифәтчелек һәм мәдәниятара диалог: Каюм Насыйри мирасы заманча тикшеренүләр контекстында» дип аталган фәнни форум ачылды.

«XIX гасыр уртасында ук галим Казан руханилар училищесында һәм семинариясендә рус теле укыткан, татар мәгърифәтчеләре арасында беренчеләрдән булып Россия мәгариф системасында лаеклы урын алуга ирешкән, әмма һәрвакыт үз халкына тугры калган һәм татар телен үстерүгә ярдәм иткән», - дип билгеләп үтте ТР Фәннәр академиясе президенты Рифкать Миңнеханов.

«Мәдрәсәдә укып һәм рус телен үзләштергәннән соң, рус ориенталистлары идеяләре белән рухланып, ул татар һәм рус мәдәниятләре арасында бәйләүче буынга әверелә. Каюм Насыйриның тормыш юлы ныклык һәм бер-береңне аңлауга омтылыш үрнәге булып тора. Ул Россия мәгариф системасында мөһим урынны били, әмма татар традицияләренә тугрылыгын саклап кала, татар телен академик нигездә өйрәнүгә нигез сала. Аның фәнни мохиттә танылуына һәм үсешенә ярдәм итә», - дип сөйләде Миңнеханов.

Мәгариф өлкәсе галим тырышып эшләгән төп тармакларның берсенә әверелә. Мөстәкыйль рәвештә төзегән һәм бастырып чыгарган уку әсбаплары һәм сүзлекләрдән тыш, Казанда ачылган беренче рус-татар мәктәбе дә Каюм Насыйриның казанышы була.

«XIX гасыр ахырында нәшер ителгән Каюм Насыйри календарьлары белешмәлекләр генә түгел, ә чын мәгънәсендә энциклопедия булган. Аларда астрономик исәпләүләр, хуҗалык буенча киңәшләр, тарихи язмалар һәм юридик белешмәләр урын алган», - дип искәртте Рифкать Миңнеханов.

news_right_1
news_right_2
news_bot