Муса Җәлил. Алман илендә

Синме соң бу – бөек Маркс иле
Һәм давыллы Шиллер ватаны?
Тоткын итеп сиңа китерде дә
«Кол» дип мине немец атады.

Әйт син миңа: утлы, «Рот-фронт» лы
Көннәреңне кая югалттың?
Нигә мине – Клара әбисенең
Сөйгән улын – кыйнап елаттың?

Шулай дипме сине белә идем
Гёте белән шашкан чагымда?
Бетховенның кыю симфониясе
Ник яңрамый мәрмәр залыңда?

Хөр йөрәкле Гейне гашыйгына
Хуҗаң тимер богау кигезде.
Карл белән Роза каны тамган
Төрмәләрнең бозын имезде.

Мин күрмәдем синдә кояш нурын,
Баскан аны канлы тузаның.
Тик таныдым батыр Тельман яткан
Подвалларның авыр йозагын.

Шулай укмы Карл Либкнехтны
Һәм Розаны буып үтергән
Бурзайларың бер көн алып чыгып
Ыргытырлар мине күпердән?

Кая соң сез, Гейне һәм Марксны
Тыңлап үскән мәгърур егетләр,
Алар бакчасында үскән гөлләр,
Вильгельм Телль, Энгельс кебекләр?

Арагызда кем бар – Цеткин улы,
Тельман егетләре кайсыгыз?
Ишетегез корыч ирек таушын,
Төрмәләрне безнең ачыгыз!

Саф-саф булып, тагын 19нчы
Елгы төсле җырлап килегез.
Һәм күтәреп өскә уң йодрыкны,
«Рот-фронт» дип җавап бирегез.

Борыгыз муйнын комсыз карчыганың,
Кояш чыксын Алман җиренә.
Күтәрелсен Тельман трибунага,
Маркс, Гейне кайтсын иленә.

Арагызда кем бар – Цеткин улы,
Тельман егетләре кайсыгыз?
Ишетегез бөек хаклык сүзен,
Төрмәләрне безнең ачыгыз!
(1943)

Муса Джалиль. В стране Алман (Перевод Ильи Френкеля)

И это страна великого Маркса?!
Это бурного Шиллера дом?!
Это сюда меня под конвоем
Пригнал фашист и назвал рабом?!

И стенам не вздрогнуть от «Рот фронта»?
И стягу спартаковцев не зардеть?
Ты ударил меня, германский парень,
И еще раз ударил... За что? Ответь!

Тому, кто любил вольнодумца Гейне
И смелой мысли его полет,
В последнем жилище Карла и Розы
Пытка зубы не разожмет.

Тому, кто был очарован Гете,
Ответь: таким ли тебя я знал?
Почему прибой симфоний Бетховена
Не сотрясает мрамора зал?

Здесь черная пыль заслоняет солнце,
И я узнал подземную дверь,
Замки подвала, шаги охраны...
Здесь Тельман томился. Здесь я теперь.

Неужто и мне, как Розе и Карлу,
Смерть суждена от своры борзых?
И меня поведут, и меня задавят,
И сбросят с моста, как сбросили их?!

Кто Цеткин внук?! Кто Тельмана друг?!
Есть среди вас такие, эй?!
Услышьте голос стальной воли –
Откройте наши тюрьмы скорей!

С песней придите.
Придите так же,
Как в девятнадцатом шли году:
С кличем «Рот фронт»,
колоннами,
маршем,
Правый кулак подняв на ходу!

Солнцем Германию осветите!
Солнцу откройте в Германию путь!
Тельман пусть говорит с трибуны!
Маркса и Гейне отчизне вернуть!

Кто Цеткин внук?! Кто Тельмана Друг?!
Есть среди вас такие, эй?!
Услышьте голос великой правды!
Наши тюрьмы откройте скорей!
(1943)
*Алман – Германия (по-арабски).