Татар әдәбияты 30 май 2023 00:08

Фатих Кәрим. Онытма

Скопировать ссылку

(Кави Нәҗмигә)

Яшь ягыннан абый син булсаң да,
Ристанлыкта абый мин идем.
Шуңар, ахры, моң-зар, нәфрәт уты
Һәм әрсезлек миндә күп иде.

Иске-москы салган капчык асып,
Төрмәләрдә байтак сөйрәлдек,
Катлы-катлы һәм таштидлы итеп
Сүгенергә яхшук өйрәндек.

Ристанлыкта телгә йоккан сүзләр
Ихтыярсыз җырда чагыла,
Укучы да гаеп итмәс моны,
Тик елмаер дусларча гына.

Үткәннәрнең авыр шәүләләре
Сиңа һич тә тансык түгелдер,
Ләкин алар кыргый бер көч белән
Кузгаттылар минем күңелне.

Ничек онтыйм Кремль буендагы
Пугачаулар яткан төрмәне?
Юк, онытмыйм тынчу камерада
Сулар һава тапмый йөргәнне.

Хәтереңдәме, чакырып алдың мине,
Ишек тупсасына таянып?
Ишек ярыгыннан томаланып кергән
Бәдрәф исе катнаш һаваны,

Балык кебек авызларны ачып,
Алмаш-тилмәш икәү суладык.
Хәлгә килгәч, ак болытлар йөзгән
Күккә карап, төшләр юрадык.

Сәләмәне салындырып йөреп
Куандырмадык без дошманны.
Балык кылчыгыннан энә ясап
Ямый идек күлмәк-ыштанны.

Күпме илле грамм килер-килмәс
Күксеп беткән ипи кисәген
Хыянәтсез, кап урталай бүлеп
Ашаганнар синең истәме?

Исеңдәме көзге кабер кебек
Карцерларда бергә утыру,
Хаксызлыкка нәфрәт игълан итеп,
Ун-унбиш көн буе ач тору?

Белүчеләр әл дә сагынып сөйли
Ул чактагы безнең дуслыкны,
Дуслык белән чөнки тутыра идек
Тормыштагы бөтен бушлыкны.

Бүген менә ялгыз Кремль буйлап
Узган чакта башны күтәрсәм,
Сөремләнеп тора таныш төрмә,
Кабынып китте бөтен үткәннәр.

Үткәннәрнең авыр шәүләләре
Сиңа бүген тансык түгелдер,
Ләкин алар кыргый бер көч белән
Кузгаттылар минем күңелне.
(1941)

Фатих Кәрим (1909-1945) элекке Уфа губернасы Бәләбәй өязендәге (хәзерге Башкортстанның Бишбүләк районы) Ает авылында мулла гаиләсендә туа. Казанда Җир төзү эшләре техникумын тәмамлый. Студент елларыннан иҗат итә башлый. Газета һәм журнал редакцияләрендә эшли. Армия хезмәтеннән кайткач, Татар китап нәшриятының яшьләр-балалар әдәбияты бүлеген җитәкли. 1938 елда «советка каршы коткы таратучы» шикелле нахак гаепләр белән кулга алына. Бөек Ватан сугышы барган көннәрдә – 1941 елның 1 декабрендә иреккә чыгарыла, ләкин үз теләге белән фронтка китәргә тиеш була. 1945 елның 19 февралендә, Көнчыгыш Пруссиядәге соңгы сугышларның берсендә дошман пулясыннан һәлак була. Күмелгән урыны шундагы Туганнар каберлегендә.

#фатих кәрим шигырьләре #фатих кәрим #фатых карим #фатих карим

Сәхифәләр

Фатих Кәрим. Онытма