Фатих Кәрим. ***(«Көзге яңгырлы төн, җил, чәмләнеп...»)

***
Көзге яңгырлы төн, җил, чәмләнеп,
Калай түбәләрне туздыра.
Телеграф чыбыклары бу төн
Шашкан елан кебек сызгыра.

Диңгез төбендәге кораб сыман,
Караңгыга чумган таш төрмә.
Таш төрмәнең цемент идәнендә
Йоклап яткан ристан төш күрә.

Гүя чиккән яшел күлмәк кигән,
Яшел гармун, имеш, кулында.
Сабыйларча гамьсез, гармун уйнап,
Җырлап йөри яшел болында.

Аркылыга кисеп берсе берсен,
Ага чылтырап салкын чишмәләр.
Чәчәк тешләп очкан сандугачлар
Су эчәргә килеп төшәләр.

Иркен сулап җиргә ята егет.
Нинди рәхәт! Ләкин бернәрсә
Әй чыжылдый үлән арасында,
«Бу нәрсә?» – дип башын күтәрсә,

Көзге яңгырлы төн, җил, чәмләнеп,
Калай түбәләрне туздыра.
Телеграф чыбыклары тышта
Шашкан елан кебек сызгыра.

Хурланудан калтырана ристан,
Язмыш, язмыш, аны нишләттең? –
Башын япса, аягына җитми
Тик ямаудан торган бишмәте.

Маңгаена терәп ике тезен,
Керпе кебек йомарлана да,
Күргән төшем кабатланмасмы дип,
Ул күзләрен йома яңадан.

Чыннан да, ул тагын бер төш күрә,
Яшел болын түгел бу юлы,
Ике яшьлек кызы кулын кискән,
«Әттә, кулым бу-бу», – дип елый.

Көзге төндә салкын тамчы тама,
Сабый кулын кискән – кан тама,
Мөлдерәп аккан сабый яшен күреп,
Ата йөрәгенә ут каба.
(1939)

Фатых Карим. ***(«Осенний дождь в ночи...») (Перевод Алены Каримовой)

***
Осенний дождь в ночи. Сердитый ветер
Во тьме железом кровельным грохочет,
И телеграфа провода, как змеи,
Шипят во мгле ненастной этой ночи.

Во тьме лежит тюрьмы тяжёлый камень.
Как остов корабля в пучине моря,
Там, на полу цементном, бедный узник
Прекрасный видит сон, забыв о горе.

Во сне идёт в рубашке он зелёной,
Зелёная гармонь в руках смеётся –
По-детски беззаботно веселится,
Над зеленью поляны песня льётся.

Журчат ручьи, текут, в один сливаясь,
Мелодию творя непринуждённо,
И соловьи, нектар цветов отведав,
Спускаются попить воды студёной.

Дыша свободно, парень лёг на землю.
Блаженство! Но какое-то шипенье
Среди травы услышал он внезапно,
И голову он поднял на мгновенье...

Осенний дождь в ночи. Сердитый ветер
Во тьме железом кровельным грохочет,
И телеграфа провода, как змеи,
Шипят во мгле ненастной этой ночи.

Дрожит, как от позора, заключённый,
Судьба, что с ним ты сделала в итоге? –
Его бешмет – заплата на заплате –
Он голову укроет – зябнут ноги.

Прижав ко лбу колени, он свернётся
Как ёж – в клубочек и глаза закроет
В надежде, что увидит сновиденье,
В котором всё счастливое, иное...

И правда – сон к нему приходит снова,
Но нет уже поляны и гармошки,
Двухлетняя дочурка руку тянет:
«Əттə,* бо-бо» – поранила ладошку.

В ночи осенней дождь холодный каплет,
И каплет кровь – и никуда не деться
От слёз – они бегут по детским щёчкам,
Отцовское в огонь бросая сердце.

*Əттə – папа.

Фатих Кәрим (1909-1945) элекке Уфа губернасы Бәләбәй өязендәге (хәзерге Башкортстанның Бишбүләк районы) Ает авылында мулла гаиләсендә туа. Казанда Җир төзү эшләре техникумын тәмамлый. Студент елларыннан иҗат итә башлый. Газета һәм журнал редакцияләрендә эшли. Армия хезмәтеннән кайткач, Татар китап нәшриятының яшьләр-балалар әдәбияты бүлеген җитәкли. 1938 елда «советка каршы коткы таратучы» шикелле нахак гаепләр белән кулга алына. Бөек Ватан сугышы барган көннәрдә – 1941 елның 1 декабрендә иреккә чыгарыла, ләкин үз теләге белән фронтка китәргә тиеш була. 1945 елның 19 февралендә, Көнчыгыш Пруссиядәге соңгы сугышларның берсендә дошман пулясыннан һәлак була. Күмелгән урыны шундагы Туганнар каберлегендә.