Башкортстанда милли үзәкләр киңәшмәсе үтә

(Уфа, 21 октябрь, “Татар-информ”, Фәнис Фәтхуллин). Башкортстанның Бүздәк районындагы данлыклы татар авылы – Килемдә бүген зур вакыйга.
Биредә республиканың 14 тарихи-мәдәни үзәге җитәкчеләренең зур киңәшмәсе үтә. Башкортстанда берничә ел элек төрле милләтләрнең тарихи-мәдәни үзәкләре төзелгән иде. Алар республиканың төрле районнарында булдырылды. Башкортларның ике шундый үзәге бар. Алар саф башкорт районнары – Баймак белән Гафури районнарында төзелгән. Мариларның, чуашларның һәм башка халыкларның үзәкләре алар күпләп яшәгән районнарда ачылды.
Татар тарихи-мәдәни үзәге Бүздәк районының Килем районында эшләп килә. Аның җитәкчесе булып беренче көннән үк милләт җанлы Алфрид Насыйров эшли. Быел ул, нәтиҗәле эшчәнлеге өчен, Башкортстан Республикасы хөкүмәтенең Мактау кәгазенә лаек булды.
Килем авылы Башкортстанда киң билгеле авыл. Биредђ татар байлары џђм морзалары XIX гасырда ук зур-зур таш пулатлар, мђчетлђр, кибетлђр салдырган. Авылдагы ић мђџабђт Тђвкилевлђр сарае љч гасырны тоташтырып тора. 1852 елда ук бертуган Тђвкилевлђр тарафыннан салдырылган ике катлы џђм почмаклары саен матур манаралы бу сарай бњгенгђ кадђр сакланып калган. Ђлбђттђ, дистђ еллар буе тиешле игътибар булмаганлыктан, тарихи ђџђмияткђ ия бу бина шактый таушалган иде. Шућа књрђ аны, элекке фотосурђтенђ карап, яћартып корырга булдылар. Хђзер биредђ тљзеклђндерњ эшлђре тђмамланды.
XIX гасырда ук салынган мђчет тђ сакланган Килемдђ. Аны да район кљче белђн яћарттылар. Бњгенге кљндђ ђлеге књркђм џђм иркен мђчет янында мђдрђсђ дђ эшлђп килђ. Анда иллегђ якын шђкерт белем ала. Биредђ ќђмгысе берьюлы 150 шђкерткђ белем бирњ мљмкинлеге бар. Мђчетнећ имам-хатибы Мђхмњт хђзрђт сњзлђренчђ, мђдрђсђдђ гарђп телен љйрђнергђ телђњчелђр саны ел саен сизелерлек арта.
Менђ шундый тарихи биналары саклануны џђм Килем авылыныћ элек-электђн мђгърифђтле авыл булуын исђпкђ алып, биредђ республика књлђмендђге татар тарихи-мђдђни њзђген булдырырга карар ителде. Шул хакта Башкортстан хљкњмђтенећ махсус карары булды. Соћгы алты елда, шул карарга нигезлђнеп, биредђ шушы њзђк карамагында булачак биналарны тљзеклђндерњ эшлђре тулысынча башкарылып бетеп килђ.
Бүген Килемгә җыелган тарихи-мәдәни үзәкләр җитәкчеләре үзләренең эш тәҗрибәләре белән уртаклашачак. Алар өчен биредә берничә фольклор бәйрәм өлгеләре дә күрсәтеләчәк.