news_header_top_970_100
16+
news_header_bot_970_100

Әлмәткә «катюша»ларның беренче командиры Барый Йосыповның бронза бюсты кайтарылды

Әлмәткә «катюша»ларның беренче командиры Барый Йосыповның бронза бюсты кайтарылды
Фото: Әлмәт картиналар галереясыннан

Әлмәт картиналар галереясендә «Батырлык үлемсез» проекты кысаларында Бөек Ватан сугышы герое Барый Йосыповның бюсты ачылды. Әлмәт авылында туган герой БМ-13 реактив артиллериясенең легендар «катюша» хәрби машиналарының беренче командирларының берсе буларак тарихка кереп кала. Герой Барый Йосыповның бронза бюсты Санкт-Петербургның Дәүләт Рус музееннан Әлмәткә китерелә.

Администрациядә «Татар-информ» га хәбәр итүләренчә, картиналар галереясе бинасында ул бер ел саклана. Чарада Барый Йосыповның туганнары, Татарстан Мәдәният министрлыгы, Әлмәт районы администрациясе, ветераннар советы вәкилләре, «Туган як» крайны өйрәнү клубы әгъзалары катнаша.

Барый Йосыпов 1903 елның 10 декабрендә Самара губернасының Бөгелмә өязе Әлмәт авылында крестьян гаиләсендә туган. Революцияләр, хакимият алмашынуы, гражданнар сугышы булачак герой тормышына үз төзәтмәләрен кертә.

1941 елның апрелендә Барый Йосыповны Баш командование резервының гаубик артиллерия полкы командиры итеп билгелиләр, ул июнь ахырында көнбатышка — Бөек Ватан сугышы башланган урынга китә. Кызыл Армия составына кергән ракета коралын хәрби куллану өчен махсус гаскәрләр оештырылгач, Барий Абдулловичны реактив артиллериягә күчерәләр. Йосыпов хәрбиләр «Катюша» дип атаган БМ-13 хәрби машинасын беренче булып чынап карый.

20 сентябрьдә ул гвардия миномет часте оператив төркеме штабы җитәкчесе итеп билгеләнә. Яңа коралны үзләштергәннән соң, Йосыпов аларны сугышта куллану буенча тактик алымнар һәм инструкцияләр уйлап таба.

Мәскәү өчен сугышта Барый Йосыпов төркеменең тәвәккәл грамоталы гамәлләре нәтиҗәсендә совет гаскәрләре оборонадан һөҗүмгә күчә. 1942 елның гыйнварында Йосыпов җитәкчелегендәге биш дивизионнан торган оператив төркемнең Старая Русса янында немец танклары белән бәрелешү барышында Барый Йосыпов авыр яралана.

25 мартта табиблар тарафыннан коткарылган Йосыпов Ленин ордены белән бүләкләнә. Савыкканнан соң Барий Абдулла улы армиядә хезмәт итүен дәвам итә, «катюша» өчен кадрлар әзерләгән гвардия өйрәнү бригадасын җитәкли.

1946 елда Йосыпов икенче Ленин ордены белән бүләкләнә. Сугыштан соң Барий Йосыпов Мәскәүдә төпләнә, анда партия эше белән актив шөгыльләнә, татар халкы арасында эш буенча штаттан тыш пропагандист булып санала, лекцияләр укый һәм булачак командирларны әзерли.

1981 елда Барый Абдулла улы Йосыпов Мәскәүдә вафат була.

 

 

autoscroll_news_right_240_400_1
autoscroll_news_right_240_400_2
news_bot_970_100