Абдулла Алиш. Кояш каршылау

Мин адаштым юлдан, төн караңгы,
Белмим, нидер көтәм.
Кайда икән минем якын дуслар?
Кайда минем иркәм?

Басып торам текә яр читендә,
Карыйм тирә-якка.
Шулчак янгын кебек алсуланып,
Батыр кояш калка.

Кулы белән нәфис пәрәнҗәсен
Акрын ачкан сыман,
Тирә-ягын һаман яктылата,
Күтәрелә томан.

Тормыш чишмәсенең горур агымын
Тәбриклиләр кошлар.
Чәчәкләрдән ява бертуктаусыз
Рәхмәтле алкышлар.

Кызганмый ул – минем өскә
Сибә көләч нурын,
Хәтерләтеп анам иркәләвен,
Аның йомшак кулын.

Уртаклашам йөрәк кайгыларын
Мин дә аның белән.
– Кояш бабай, барыр юлым кайда? –
Дигән сорау бирәм.

– Әнә минем нурлар, – ди ул миңа, –
Курыкмый һичбер нидән.
Шулар кебек син дә батыр бул,
Үрнәк алып миннән.

Төн артыннан көннең туарына
Ышанычың тирән.
Китәр кайгы, килер шатлык тиздән,
Тиздән, иркәм, тиздән.

Барыр юлың үлем, – ди ул миңа, –
Мин калыккан чакта.
Ыргыт йөрәгеңнән кайгыларны,
Үлеп минем хакка.

Шунда синең дуслар, якын анаң,
Шунда синең иркәң.
Һәр көн саен кайнар сәламеңне
Мин аларга илтәм.

Саубуллаша, үрли югарыга,
Ә мин түбән калам.
Алып килгән төсле җылы нурлар
Туган илдән сәлам!

Абдулла Алиш. Встреча с солнцем (Перевод Равиля Бухараева)

Во тьме с дороги сбился я,
и нет вокруг жилья.
Где добрые мои друзья?
Где милая моя?

Стою над кручей. Вдалеке,
за облаком седым,
уж Солнце блещет на реке
пожаром золотым.

Как покрывало, сходит тьма
с полей. Вокруг – покой.
Спокойной дымкою легла
заря по-над рекой.

И птицы славят вечный ток
и счастье бытия,
раскрылся каждый лепесток,
цветочный дух струя...

Струит светило с высоты
лучистый свой огонь.
Я вспомнил милые черты
и мягкую ладонь.

Отмякло сердце в тишине.
Спокойнее дышу.
– Как на дорогу выйти мне? –
у Солнца я спрошу.

– Гляди, как в черноте ночей
находят путь лучи.
Бери пример с моих лучей.
Прямей шагай в ночи.

Вслед ночи воссияет свет,
поверь, дружок, поверь!
Печали нет и горя нет,
и не тоскуй теперь...

Пускай в конце дороги – смерть,
но помни честь свою.
Сумей без страха умереть
за истину мою.

Друзья и милая твоя –
в далёком далеке,
но все твои приветы я
снесу им налегке.

Отчаянья в твоих ночах...
Но лью я в душу свет,
несу тебе в своих лучах
от Родины привет.


Белешмә. Абдулла Алиш (Габдуллаҗан Габделбари улы Алишев) (1908-1944) – тумышы белән Татарстанның бүгенге Спас районы Көек авылыннан. Мәктәп елларыннан әдәбият-сәнгать белән кызыксына, шигырьләр, хикәяләр яза. Казанда җир төзелеше техникумында укыганда көндәлек матбугатта мәкаләләре дөнья күрә башлый. 1941-1945 еллардагы Бөек Ватан сугышына кадәр җир төзелеше белән бәйле оешмаларда техник вазифалар башкара, «Техника» журналында, «Пионер каләм» (хәзерге «Ялкын») журналында, Татарстан радиокомитетында эшли. Балалар өчен әдәби түгәрәкләр белән җитәкчелек итә. Иҗат белән актив шөгыльләнә, шул исәптән балалар өчен хикәяләр, әкият-хикәятләр, пьесалар, шигырьләр яза. 1941 елның июлендә армиягә алына һәм фронтка озатыла, шул ук елны чолганышта калып, немецларга әсир төшә. Әсирлектә антифашистик яшерен оешмага кушыла. 1943 елның августында яшерен оешманың эше ачыла. Нәтиҗәдә, әсирлектә фашизмга каршы көрәш алып барган унбер каһарман (шул исәптән Муса Җәлил, Гайнан Кормаш, Абдулла Алиш һ.б.), фашистик хәрби суд карары белән, 1944 елның 25 августында җәзалап үтерелә. Абдулла Алишның әсирлек елларында язган кайбер шигырьләре соңрак туган илгә кайтып җитә.